Шүд эмтрэх нь дэлхий даяар нийтлэг тохиолддог шүдний эрүүл мэндийн асуудал юм. Шүдний гаднах хамгаалалтын давхарга болох паалан маань янз бүрийн хүчин зүйлээс болж задарч эхлэх үед үүсдэг эмгэг юм. Энэ нийтлэлд бид шүд эмтрэх өвчний гол хүчин зүйлийг судлах болно.
PRODENT ШҮДНИЙ ЭМНЭЛЭГ
ТЭГШ, ДҮҮРЭН, ЭРҮҮЛ инээмсэглэлийг бид танд мэргэжлийн үйлчилгээгээрээ бэлэглэх болно.
Амны хөндийн эрүүл ахуй муу:
Шүд эмтрэх гол шалтгаануудын нэг нь амны хөндийн эрүүл ахуйг хангалттай сахихгүй байх. Шүдийг зөв угаахгүй, шүдний утас ашиглахгүй байхаас үүдэн шүдэнд өнгөр болон нянгийн наалдамхай хальс хуримтлагддаг.
Шүдний өнгөрт агуулагдах бактери нь пааланг эвддэг хүчил үүсгэдэг бөгөөд удаан хугацаандаа шүд эмтрэх шалтгаан болдог.
Хоолны зуршил:
Бидний хэрэглэж буй хоол хүнс, ундаа нь шүдний эрүүл мэндэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Элсэн чихэр, хүчиллэг хоол хүнс, ундаа нь амны хөндийн нянгийн өсөлтийг нэмэгдүүлснээр шүд эмтрэх өвчинд хувь нэмэр оруулдаг.
Бактери нь элсэн чихэр ашиглан пааланг сулруулдаг хүчил үүсгэдэг тул шүд цоороход илүү мэдрэмтгий болгодог. Шүдний эрүүл мэндийг хамгаалахын тулд чихэрлэг хөнгөн зууш, хүчиллэг ундааны хэрэглээг хязгаарлах нь чухал юм.
Фторын дутагдал:
Фтор нь шүдний пааланг бэхжүүлж, хүчилд тэсвэртэй болгодог байгалийн эрдэс юм. Фторын дутагдал нь шүд цоорох эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг.
Шүдний оо, ам зайлагчийн олон бүтээгдэхүүн нь фтор агуулсан байдаг бөгөөд олон нийт ашигладаг усыг фторжуулах нь шүд эмтрэх өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхэд чиглэсэн нийгмийн эрүүл мэндийн хүрээнд чухал арга хэмжээ юм.
Ам хуурайшилттай байх:
Шүлс нь хүчлийг саармагжуулж, хүнсний хэсгүүдийг задлах замаар амны хөндийн эрүүл мэндийг хамгаалахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Зарим эм, эрүүл мэндийн шалтгаан нь ам хуурайшихад хүргэдэг бөгөөд хангалттай шүлс байхгүй бол шүд эмтрэх эрсдэл нэмэгддэг.
Генетик хүчин зүйлүүд:
Амны хөндийн эрүүл ахуй, амьдралын хэв маяг шүдний эрүүл мэндэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг ч зарим хүмүүс байгалиасаа сул паалантай эсвэл бусад удамшлын урьдал нөхцөлтэй байдаг тул шүдний өвчинд илүү өртөмтгий байдаг.
Эмчийн зөвлөдөг сойз
20 жилийн турш шүдний эмнэлэгт ажилласан туршлага дээрээ үндэслэн Монгол хүний шүдэнд зориулан AI Dent сойзоо зах зээлд гаргаж байна.
“Доктор Э.Ануударь, шүдний мэргэшсэн эмч”
Нас:
Хүн нас ахих тусам шүд эмтрэх хандлагатай болдог. Тухайлбал буйл унаж, шүдний үндсийг ил гаргадаг. Хөгшрөлт нь шүлс үйлдвэрлэлийг бууруулж, амны хөндийн хүчиллэг дайралттай байгалийн жамаар тэмцэхэд хэцүү болгодог.
Дүгнэлт:
Шүд эмтрэх өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд амны хөндийн эрүүл ахуй, тэнцвэртэй хооллолт, тогтмол шүдний үзлэгийг хослуулах шаардлагатай. Шүд эмтрэх өвчний шалтгааныг ойлгож, үүний эсрэг идэвхтэй арга хэмжээ авснаар хүмүүс амны хөндийн эрүүл мэндийг сайжруулж, олон жилийн турш эрүүл шүдтэй алхаж чадах юм.
Эмтэрсэн шүд эмчлэх арга
Эмтэрсэн шүдийг эмчлэх хэд хэдэн арга байдаг бөгөөд энэ нь шүдний эмтэрсэн хэмжээ, байршил, хүндрэлээс хамаардаг. Эмчилгээний нийтлэг аргууд:
- Шүдийг чигжих (Bonding):
Жижиг хэмжээний эмтрэлийг давирхайн материал ашиглан чигжиж засна. Энэ арга нь хурдан, өвдөлтгүй байдаг. - Шүдний титэм суулгах:
Том хэмжээний эмтэрсэн тохиолдолд шүдийг хамгаалахын тулд титэм суулгадаг. Титэм нь шүдийг бүрэн хучиж, хэлбэр, үйл ажиллагааг нь сэргээнэ. - Ламинат суулгах (Veneers):
Урд шүдний эмтрэлийг засахад нимгэн керамик ламинатыг гадаргуу дээр суулгаж, гоо сайхныг сэргээнэ. - Үүдэн шүдний сувгийн эмчилгээ (Root Canal):
Эмтэрсэн шүдний зөөлөн эд гэмтсэн, халдвар авсан бол сувгийн эмчилгээ хийж, дараа нь титэм суулгана. - Шүдийг суулгах (Dental Implant):
Хэрэв шүд бүрэн хугарсан эсвэл аврах боломжгүй бол имплант суулгаж, шинэ хиймэл шүдтэй болгоно. - Түр зуурын эмчилгээ (Temporary Solutions):
Эмчид очихоос өмнө эмтэрсэн хэсэг дээр парацетамол эсвэл халдвартай орчныг хамгаалах зориулалтын гель түрхэнэ.
Эмчид хандаж, шүдний оношилгоо хийлгэн, хамгийн тохиромжтой эмчилгээний аргыг сонгох нь чухал. Шүдний цаг захиалах хэсэгт хандаж цаг товлон үзүүлэх боломжтой.
PRODENT ШҮДНИЙ ЭМНЭЛЭГ
ТЭГШ, ДҮҮРЭН, ЭРҮҮЛ инээмсэглэлийг бид танд мэргэжлийн үйлчилгээгээрээ бэлэглэх болно.
Эмтэрсэн шүдийг цаашид хэрхэн хамгаалах вэ?
Эмтэрсэн шүдийг дахин гэмтэхээс сэргийлэхийн тулд дараах арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлээрэй:
1. Шүдний ариун цэврийг сайтар сахих
- Өглөө, оройдоо шүдээ зөөлөн үстэй сойзоор, фтортой оогоор угааж, хоолны үлдэгдлийг арилгах.
- Шүдний утас хэрэглэж завсар хоорондох хогийг цэвэрлэх.
- Амны заваар ариутгах зориулалттай ам зайлагч хэрэглэх.
2. Зөөлөн хоол хүнс хэрэглэх
- Хатуу, ширүүн хүнс зажлахаас зайлсхийх (жишээ нь: мөс, хатуу чихэр, самар, яс).
- Халуун, хүйтэн зүйлсийг нэг дор хэрэглэхгүй байх.
3. Шүдний хамгаалалт хэрэглэх
- Хэрэв спортоор хичээллэдэг бол ам хамгаалах зориулалтын хэрэгсэл (mouthguard) ашиглах.
- Шүдээ хавирах зуршилтай бол шөнийн хамгаалалтын хуванцар хийлгэх.
4. Эмчилгээг цаг тухайд нь хийлгэх
- Эмтэрсэн шүдэнд хийсэн чигжээс, титэм, эсвэл бусад эмчилгээний хэсэгт гэмтэл үүссэн эсэхийг тогтмол шалгуулах.
- Бусад шүдний эмгэг илэрвэл эртхэн эмчлүүлэх.
5. Эрүүл мэндээ анхаарах
- Шүдний бат бөх байдлыг дэмжихийн тулд кальци, D аминдэм, фосфор зэрэг шим тэжээлээр баялаг хоол хүнс хэрэглэх (сүү, тараг, өндөг, самар, загас).
- Хэтэрхий их чихэр, карбонаттай ундаа хэрэглэхээс зайлсхийх.
6. Тогтмол шүдний эмчид үзүүлэх
- Жилд 1-2 удаа шүдний үзлэгт орж, аль нэг асуудлыг эрт илрүүлэх.
- Шүдний чулууг тогтмол цэвэрлүүлж байх.
Эдгээр арга хэмжээг хэрэгжүүлснээр эмтэрсэн шүдийг удаан хугацаанд эрүүл байлгаж, дахин гэмтэхээс сэргийлэх боломжтой.
Зөвлөгөө Мэдээлэл
Шүдний өвчинтэй холбоотой буруу ойлголт
Төрсний дараа шүд хэврэг болох 6 шалтгаан, үр дагавар, шийдэл
